- manus
- 1) рука (1. 10 D. 28, 1. 1. 26 § 1 D. 20, 1);
cavere testamento (1. 37 § 6 D. 32);
declarare (1. 29 D. 26, 2. 1. 6 § 2 D. 29, 7. 1. 15 pr. D. 48, 10. 1. 2. 4 C. 9, 23. 1. 1 eod. 1. 8 § 6 D. 37, 4);
adimere libertatem (1. 6 § 2 D. 48, 10); тк. собственноручное письмо: manum emittere (см. s. 2);
debere (1. 1 C. 12, 41); сдеданный руками человеческими, прот. naturalis (1. 28 D. 8, 2. 1. 20 § 1 D. 8, 3. 1. 1 § 1. 1. 2 § 5. 6 D. 39, 3. 1. 1 § 8 D. 43, 12); рукоделие, manus pretium, цена ручной работы (1. 13 § 1 D. 50, 16);
manupretium, плата за работу (1. 30 § 3 D. 19, 2);
ad manum non habere pecuniam, nummos, не иметь под рукой (1. 27 D. 13, 7. 1. 19 § 5 D. 16, 1);
manu longa tradita res (1. 79 D. 46, 3);
brevi m. acceptum (1. 43 § 1 D. 23, 3);
manum iniicere, manus iniectio (см.);
manus iniectio esto (L. XII. tab. III. 2);
manum endo iacito (tab. I. 2);
manum conserunt (tab. VI. 5);
manu fustive si os fregit (tab. VIII. 3);
sibi manum depellere (Gai. IV. 24. 25. 1. 13 § 4 D. 5, 3. 1. 15 § 7 D. 42, 1. 1. 14 § 1 D. 11, 7. 1. 3 C. 9, 27);
manus inferre (см. s. 4);
obiicere (1. 5 C. 10, 1. 1. 1 § 1 D. 2, 10. 1. 1 § 12 D. 43, 16);
ad manus aut ad ferrum venire, вступать в рукопашный бой (1. 11 § 2 D. 48, 19);
manu armata aggredi (1. 3 § 7 D. 47, 12);
manu capi ab hostibus (1. 4 § 3 D. 1, 5);
2) драка, насилие, manu damnum (iniuriam) dare (1. 29 § 2. 1. 37 pr. D. 9, 2);ager manucaptus (1. 16 D. 41, 1. 1. 21 C. 6, 2).
3) отряд воинов, роma, adhibita manus per vim aedificare in solo alieno (1. 9 pr. D. 4, 2. 1. 6 pr. D. 48, 13. 1. 3 pr. D. 43, 4. cf. 1. 68 D. 6, 1);iniuria, quae manu fit (1. 5 pr. D. 47, 10); отсюда символическое действие для укрепления напр. устного заявления, per manum i. e. lapilli iactum, prohibere (1. 5 § 10 D. 39, 1. cf. 1. 50 D. 41, 1. 1. 20 § 1 D. 43, 24).
4) власть мужа над женой, по древн. рим. праву, in manum convenire, convent o;corrpere accusatos (1. 2 C. 9, 39).
in m. recipere, in manu habere uxorem.;
5) власть господина или отца над рабами или детьми;in manu (viri) esse (Gai. 1. 49. 108-113. 115 b 136. 137. 142. 148. 150. 159. II. 86. 90. 96. 98. 139. 159. III. 3. 14. 24. 84. 114, 163 192. IV. 80).
in patr. pot.напр. manui et potestati suppositum esse;
6) произвол (1. 2 § 1 D. 1, 2).de manu missio (1. 4 D. 1, 1. § 6 I. 1, 12, 1. 6 C. 8, 49. 1. 1 § 2 C. 7, 40).
Латинско-русский словарь к источникам римского права. Изд. 2-е, дополненное. - Варшава, Типография К. Ковалевского. Ф.М. Дыдынский . 1896.